DÖRT YÜZ YIL ÖNCE MONTAIGNE VARDI YA DA AKIL
“Düşüncelerimizin en iyi aynası hayatlarımızın akışıdır.” Montaigne Cumhuriyet aydınlanmasının (ve eğitimin-kültürün) Bakanı Hasan Âli Yücel’in iş başına geçtikten sonra, 1939’daki ilk önemli işlerinden biri olan Çeviri Bürosu’nun kurulması ve Sabahattin Eyüboğlu’na verdiği önderlik görevinden sıkça söz edilir. Bu görevi çevresindeki birçok aydın ama gerçekten dil ve Türkçe bilir dostlarıyla yüklenen Sabahattin Eyüboğlu kendine Eski Yunan’dan o güne bir izlenceye uyarak çevrilecek 450’yi aşkın yapıttan, “çeviriye en az elverişli” biri sayılabilecek Montaigne-Denemeler’i ayırır. Çünkü özgür düşünmeyi Montaigne öğretmiştir Avrupa’ya, Çağdaş Uygarlık diye adlandırılan uygarlığın temelinde o vardır. Ozan, yazın, düşün adamı (ve Köy Enstitüsü çıkışlı) Mehmet Başaran, Sabahattin Eyüboğlu’nun Montaigne ilgisi/tutkusunu şöyle dile getirdiğini söyler: “On altıncı yüzyılda serbest düşünmek, babadan kalma, donmuş, su götürür düşünce kalıplarını ...