Haftanın Kitabı: Otizmi Anlamanın Bambaşka Bir Yolu (GÖNDERİ 9)

Otizm hastalık değil, insan olmanın farklı bir halidir.

Dr. Barry M. Prizant’ın, Tom Fidels-Meyer ile birlikte yazdığı Otizmi Anlamanın Bambaşka Bir Yolu kitabını okumamın ve haftanın kitabı olarak yazmamın yegâne nedeni otizmi, otizmli bireyleri, otizmli çocuğu olan ebeveynleri, otizmli çocuklara eğitim veren öğretmenleri daha iyi anlamak içindir. Anlamamı sağlamaktan öte kitap ben de paradigma kayması yaşattı adeta. Zaten Dr. Barry M. Prizant’ın da tam olarak bunu hedeflediğini şu cümlelerinden anlıyoruz. ‘’Bu kitabın getireceği paradigma kayması şudur: Meşru, işlevsel davranışı patolojinin bir işareti olarak sınıflandırmak yerine biz bunu üstesinden gelme, uyum sağlama, iletişim kurma ve baskın ve korkutucu bir dünya ile başa çıkma stratejilerinin bir parçası olarak ele alacağız. En popüler otizm terapilerinden bazılarının yegâne amacı davranışları azaltmak ve yok etmektir. Ben yetenekleri geliştirmenin, becerileri öğretmenin, başa çıkma stratejileri oluşturmanın ve endişe kaynaklı davranış kalıplarını önlemeye yardımcı olacak ve doğal olarak daha arzu edilen davranışlara yol açacak destekler sunmanın nasıl daha iyi bir yol olduğunu göstereceğim’’.  

Kitabın arka kapağındaki şu satırlar ise içeriğe dair detaylar veriyor:

‘’Otizm bir hastalık değildir. Otistik çocuklar ve yetişkinler hepimiz gibi gelişim aşamalarından geçerler. Onlara yardım etmek için, onları ‘’düzeltmemiz’’ gerekmez. Onları doğru anlamamız ve sonra kendimizi, yani inançlarımızı, tutumlarımızı ve eylemlerimizi gözden geçirerek değiştirmemiz gerekir. Dr. Barry Prizant’ın felsefesi budur. 2017 yılında Amerika Otizm Derneği’nin Dr. Temple Grandin Ödülü’nü alan Otizmi Anlamanın Bambaşka Bir Yolu, Dr. Pricant’ın hayatını adadığı çalışmanın soncudur. Kırk yılı aşkın bir süre boyunca, binlerce ailenin otizmle ilgili deneyimlerini yeniden tanımlamalarına ve kendilerine destek olan profesyonellerin iç görü ve etkinliğini derinleştirmelerine yardım etmiştir. Aileler, eğitimciler ve klinisyenler, Dr. Prizant’ın çalışmalarından müthiş örneklerle dolu bu kitapta, çok sayıda strateji ve öneri bulacaklar.’’

Associated Press, Otizmi Anlamanın Bambaşka Bir Yolu kitabı için otizmle ilgisi olan herkes mutlaka okumalı, diyor. Bence, Paloma Yayınevinden Beyçe Acar’ın çevirisiyle yayınlanan bu kitabı, çocuğun iyi olma halini odağına alan herkes okumalı.

Dr. Barry M. Prizant’ın, yirmi yıldır yaptığı hafta sonu ebeveyn rehabilitasyonları ona doğrudan öğrenme imkanı sağlamış. Kitapta, yaşadığı pek çok hikayeyi de paylaşıyor okuyucuyla. Her bir hikayeden çıkarılacak pek çok ders var.

“Otizm bir hastalık değil, insan olmanın farklı bir halidir,” diyor Dr. Prizant. Halden anlamak isteyen öğretmenler ve ebeveynler, 40 yılı aşkındır otizme odaklanan Dr. Barry M. Prizant’ın şu cümlelerini tekrar tekrar okumalı: ‘’Bu, otizmi anlama şeklimizi değiştirmekle başlar. Tekrar tekrar aynı olguya şahit oluyorum: ebeveynler çocuklarını diğerlerinden öyle aşırı derece farklı algılamaya başlıyorlar ki çocuğun davranışları anlaşılamaz görünüyor. Başka herhangi bir çocuğu yetiştirirken kullanabilecekleri araçların ve içgüdülerin otizmli bir çocukta işe yaramayacağını inanmaya başlıyorlar. Bazı profesyonellerden etkilenerek, belli davranışları ‘’otistik’’ ve istenmeyen davranışlar olarak görüyor ve hedeflerinin bu davranışları yok etmek ve bir şekilde çocuğu düzeltmek olduğunu düşünüyorlar.

Bunun kusurlu bir anlayış ve yanlış bir yaklaşım olduğuna inanıyorum. Benim ana mesajım şu: Otizmli insanların davranışları, yıllardır birçok profesyonelin söylediği gibi rastgele, normalden sapmış ya da tuhaf değildir. Bu çocuklar Mars’tan gelmiyor. Söyledikleri şeyler, birçok profesyonelin hala iddia ettiği gibi, anlamsız ya da ‘’işlevsiz’’değildir.’’

Yazar, kitabın son bölümünde, otizmle ilgili en sık karşılaştığı sorulara yer vermiş. Nedir bu sorular?

• Bir kişinin yüksek işlevli otizmli mi yoksa düşük işlevli otizmli mi olduğunu nasıl anlarsınız? Peki ya Asperger Sendromu?
• Bazı otizmli insanlar hiperaktif gibi görünürken diğerleri uyku halinde gibi. Bunun açıklaması nedir?
• Otizmli bir çocuğa yardım etmek için fırsat penceresinin beş yaşından sonra kapandığını duydum. Bundan sonrası çok mu geç?
• Bir çocuğa otizmli olduğunu söylemek için en doğru zaman hangisidir? Otizmli bir çocuğun ‘’uyarıcı hareketler yapmasına’’izin vermek bir hata mıdır?
• Otizmli bir çocuk için normal bir sınıfta mı? Bağımsız bir özel eğitim sınıfında mı yoksa özel bir okulda mı eğitim alması daha iyi olur? Otizmli bir çocuğa eğitim vermek için yeterli donanımı olamayan ya da isteksiz görünen bir öğretmen veya terapistle nasıl baş edebilirim?
• Kardeşler otizmli bir çocuğun hayatında nasıl bir rol oynamalı?

Yazarın şu cümlesiyle yazımı tamamlıyorum: ‘’Umarım bu kitap, gözlerinizi, kulaklarınız ve kalbinizi açar.’’

Bu kitap otizmle ilgili zihnindeki ezberleri bozmak isteyenler için…

Kaynak: https://www.egitimpedia.com/haftanin-kitabi-otizmi-anlamanin-bambaska-bir-yolu/